Κλασσικό jujutsu part 1

Το κλασσικό jujutsu είναι πρωτότυπη τέχνη, δεν είναι αντίγραφο ή παράγωγο κάποιας άλλης.
Δεν είναι μοντέρνα τέχνη λίγων δεκαετιών, είναι μαχητική τέχνη αιώνων που συνεχίζει να εφαρμόζεται στην σημερινή εποχή. Δεν "μοιάζει" με άλλες τέχνες, άλλες τέχνες μοιάζουν με αυτό (judo, aikido, hapkido, karate, krav maga, modern grappling & jiu jitsu, ninjutsu) επειδή περιέχουν κομμάτια του. Έχει δανείσει ύλη σε όλες αυτές τις τέχνες, το ίδιο όμως παραμένει άγνωστο στους ασκούμενους οι οποίοι απορούν όταν βλέπουν κλασσικό jujutsu και προσπαθούν να το εξηγήσουν με εικόνες που ήδη έχουν μέσα στο μυαλό τους ("μοιάζει με εκείνο, μοιάζει με το άλλο" κλπ). Ο λόγος για τον οποίο δεν είναι διαδεδομένο είναι ότι το jujutsu (όπως και όλα τα παλιά bujutsu) πέρασε στην αφάνεια στην σύγχρονη εποχή όταν οι νέες μορφές πολεμικών τεχνών (judo, karate, aikido, kendo) με την αθλητικότητα και το πνεύμα ανταγωνισμού κέρδιζαν την δημοφιλία και την μαζική εξάπλωση και "γεννούσαν" άλλες τέχνες που έφεραν τα δικά τους χαρακτηριστικά. Συνέπεια της εξάπλωσης των αθλητικοποιημένων πολεμικών τεχνών στην εποχή μας είναι η αλλαγή του μαχητικού κριτηρίου προς τα στάνταρ αυτών των τεχνών. Και αυτό με την σειρά του παρασέρνει μεγάλο ποσοστό ασκουμένων να αναπτύξουν λανθασμένες εντυπώσεις (ότι δηλαδή παλιές πολεμικές τέχνες όπως το jujutsu δεν δουλεύουν κι ότι η μαχητική ικανότητα οφείλεται μόνο στα σύγχρονα συστήματα). Απόψεις που απέχουν πολύ από την πραγματικότητα της ανθρώπινης μαχητικής ιστορίας.

Το jujutsu ιστορικά

Οι πρόγονοι του jujutsu (αρχικά ονομαζόταν "yoroi kumi uchi", "kogusoku", "koshi no mawari") ήταν μέθοδοι battlefield grappling με όπλα και πανοπλία. Εξαρχής δηλαδή το κλασσικό jujutsu είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα μάχης κοντινής εμβέλειας, με όπλα και χωρίς. Δεν θα μπορούσε άλλωστε ένα σύστημα μάχης να μην είναι βασισμένο στα όπλα, στην όρθια και ασύμμμετρη μάχη. Δεν περιορίζεται σε ένα εξιδεικευμένο τομέα (λαβές, χτυπήματα, ρίψεις κλπ) αλλά τα περικλείει όλα και τα προσαρμόζει στις ανάγκες της περίστασης. Το πλαίσιο λειτουργίας του ήταν ένα περιβάλλον ένοπλης μάχης και σχεδόν όλες οι koryu σχολές που στήθηκαν την εποχή των εμφυλίων στην Ιαπωνία εισήγαγαν σταδιακά το jujutsu ως βασικό στοιχείο τους. Το πρώιμο jujutsu (προ 17ου αιώνα) ήταν προσαρμοσμένο πάνω σε μακριά όπλα και πανοπλία, ήταν κυρίως grappling με ελάχιστα χτυπήματα σε σημεία που ήταν εκτεθειμένα και είχε πιο χονδροειδή μορφή χωρίς πολλές λεπτές κινήσεις. Μετά τον 17ο αιώνα προσαρμόστηκε σε νέα δεδομένα, με τεχνικές που έπρεπε περισσότερο να ελέγχουν παρά να εξουδετερώνουν τον αντίπαλο. Εδώ το jujutsu αναπτύσσεται ραγδαία πάνω σε μικρά όπλα και άοπλη κοντινή μάχη με πιο πολλές και πιο λεπτομερείς τεχνικές. Αυτή η τέχνη έφτασε να "γεννήσει" το judo (τέλη 19ου αιώνα, το judo ξεπήδησε μέσα από δυο σχολές jujutsu, την Kito ryu και την Tenjin Shin'yo ryu) έπειτα από το οποίο οι νέες πολεμικές τέχνες αποκόπτονται από το παλιό μαχητικό στυλ και την χρήση όπλων, εξειδικεύονται περαιτέρω σε άοπλη μάχη και εξαπλώνονται στην δύση με την αθλητική τους μορφή. Το κλασσικό jujutsu συνεχίζει αδιάσπαστα να διδάσκεται μέσα στις μικρές koryu σχολές στις οποίες δημιουργήθηκε, η δομή και η διδασκαλία των οποίων διαφέρει πολύ από το modus operandi των περισσότερων μοντέρνων σχολών σήμερα.

Jujutsu στην σύγχρονη εποχή
Ο άνθρωπος που σύστησε τα koryu (old school) συστήματα στην δύση ήταν ο Donn Draeger, ένας Αμερικανός αξιωματικός που έζησε στην Ιαπωνία και εκπαιδεύτηκε στα παλιά συστήματα. Ήταν αυτός που με τα πολυάριθμα άρθρα, βιβλία και παρουσιάσεις του έκανε γνωστό το jujutsu/bujutsu στους Δυτικούς τις δεκαετίες '60 και '70 και τους έδωσε το έναυσμα για να ασχοληθούν με αυτές τις κλασσικές τέχνες. Αναγνωρίστηκε ως αυθεντία στις πολεμικές τέχνες και την ανθρώπινη μαχητική συμπεριφορά την οποία ο ίδιος κατάφερε να κατοχυρώσει ως μελέτη ακαδημαϊκού επιπέδου. Η πρακτική αυτή που μελετάει την μαχητική συμπεριφορά του ανθρωπίνου είδους ονομάζεται Οπλολογία (Hoplology) και είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και ουσιώδεις πρακτικές μελέτες που θα μπορούσε να απασχολεί τον ασκούμενο πολεμικών τεχνών. Διευθυντής τoυ Διεθνούς Κέντρου Οπλολογίας σήμερα είναι ο Hunter Armstrong, συνεχιστής του Draeger και μαθητής ο ίδιος σε παλιά jujutsu. Στο διπλανό βίντεο τον βλέπετε να λέει πράγματα που θα πρεπε να θεωρούνται αυτονόητα (διαχωρισμός ανάμεσα σε μαχητικά σπορ και πολεμικές τέχνες επιβίωσης),γνώση που είναι συνυφασμένη με τα παλιά jujutsu/bujutsu.

Το jujutsu στο σύγχρονο πεδίο μάχης
Ένα άλλο πεδίο εφαρμογής κλασσικού jujutsu στον 20ο αιώνα είναι το Combatives, το σύστημα μάχης κοντινής εμβέλειας του Β' ΠΠ από το οποίο ξεπήδησαν σχεδόν όλα τα σύγχρονα συστήματα αυτοάμυνας. Το σύστημα αυτό δημιουργήθηκε από τον William Fairbairn, έναν Άγγλο αξιωματικό ο οποίος υπηρέτησε για πολλά χρόνια στην Σαγκάη και εκπαιδεύθηκε σε ασιατικές πολεμικές τέχνες. Έχοντας αποκτήσει φοβερή εμπειρία & μαχητική ικανότητα, όταν ο Fairbairn κλήθηκε να φτιάξει ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης για τις συμμαχικές δυνάμεις του Β' ΠΠ βασίστηκε σε εκείνο που γνώριζε πολύ καλά ότι δουλεύουν στην μάχη και την αυτοάμυνα: κλασσικό jujutsu. Το σύστημα αυτό το δίδαξε μαζί με τους Sykes & Applegate σε όλες τις ειδικές δυνάμεις και τις μυστικές υπηρεσίες που αναδύονταν στην Δύση κατά την περίοδο του Β' ΠΠ. Οι ονομασίες "gutter fighting", "combatives", "DefendU", ήταν διαφορετικά ονόματα για το ίδιο πράγμα: μάχη κοντινής εμβέλειας με όπλα ή άοπλος. Το σύστημα αυτό διδάσκεται μέχρι σήμερα στην αρχική του μορφή αλλά η επιρροή του -για να μην πω η αντιγραφή του- είναι έκδηλη σε όλες σχεδόν τις σύγχρονες σχολές αυτοάμυνας.

Το jujutsu στην αυτοάμυνα
Ο Rory Miller είναι από τους πιο αναγνωρισμένους επαγγελματίες της αυτοάμυνας. Όντας για χρόνια σωφρονιστικός υπάλληλος σε φυλακές ποινικών καταδίκων, έχει ζήσει την βία από πρώτο χέρι πολλάκις και είναι ένας ιδανικός συνδυασμός πρακτικής εμπειρίας και θεωρητικής γνώσης. Έχει γράψει βιβλία και κάνει σεμινάρια για το θέμα της πραγματικότητα της βίας, την αντιμετώπισή της και την σχέση αυτοάμυνας και πολεμικών τεχνών. Ο Miller είναι ασκούμενος σε ένα koryu jujutsu και στα γραπτά του διαχωρίζει ξεκάθαρα την διαφορά ανάμεσα σε sport και μάχη/αυτοάμυνα.

Το βάθος στο οποίο το κλασσικό jujutsu έχει επηρεάσει την μάχη και τις πολεμικές τέχνες είναι τεράστιο. Το άρθρο αυτό είναι μια απλή αναφορά στην διαχρονική αξία του και σε επίπεδο στρατιωτικής εφαρμογής και σε επίπεδο αυτοάμυνας, μια παραπομπή σε μια τέχνη που πρόσφερε τεράστιο μαχητικό έργο αλλά παρακάμπτεται από τα trends του martial arts industry & όσα προβάλονται ως "απόλυτη αυτοάμυνα" στο facebook και στο youtube. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το jujutsu είναι αλάνθαστο ή ότι εγγυάται αποτελεσματικότητα σε όλους. Κάθε τέχνη εξαρτάται από εκείνον που την εφαρμόζει & την σοβαρότητα της άσκησης. Η τέχνη όμως ως πηγή μαχητικής γνώσης είναι έγκυρη και ακέραια. Ήταν εξαρχής ένα πλήρες σύστημα μάχης που προτιμήθηκε διαχρονικά από ανθρώπους που έπρεπε να πολεμήσουν ή να αμυνθούν σε πραγματικές συνθήκες. Και το ίδιο μπορεί να λειτουργήσει για οποιονδήποτε επιθυμεί να μάθει βασική αυτοάμυνα ή να ασχοληθεί σοβαρά με μια πολεμική τέχνη.